9. Sınıf Türk Dili Testleri Çöz

I. Olay, düşünce, duygu ve hayalleri sözlü ya da yazılı olarak güzel ve etkili bir biçimde anlatma sanatıdır.

II. İşitsel (fonetik) sanatlardan biridir.

III. Yazın, literatür, roman, şiir gibi adlarla da anılıp Arapça edeb sözcüğünden türetilmiştir.

IV. Bu sanatın uygulayıcıları edîb, edebiyatçı, ehl-i suhan gibi isimlerle anılmaktadırlar.

V. Dil / söz malzemesi ile gerçekleştirilen bir sanattır.

Edebiyat sanatı ile ilgili yukarıda numaralanmış cümlelerden hangisi yanlıştır?

Edebiyat adamları eserlerini belli bir kültür çerçevesinde ifade eder. Buna karşılık eserlerinde dile getirdikleri ile bir dönemin kültürü üzerinde belirli bir rol oynarlar.

Bu metin edebiyatın hangi bilimsel alanla olan ilişkisini vurgulamaktadır?

Gerçeklerin ağırlığından uzaklaşmak için elimizde sanat var… Sanat nasıl mı doğar? Bilgiye karşı bir deva, bilime karşı bir panzehir olarak doğar. Yaşam, ancak sanatın yanıltmaları sayesinde yaşanabilir hâle gelir.

Bu metinde sanatın hangi özelliği vurgulanmaktadır?

Bir bakıma bilgilerle hem de bilimsel bile demeye sakınca görülmeyen bilgilerle dolup taşar en gözde edebiyat yapıtları. Kaynağı doğrudan doğruya bilimdedir bu bilgilerin… Ptolemaios’un yer gök üzerindeki tasarımları olmasaydı kimdi acaba Dante? Newton’un fiziği ile hesaplaşmasaydı öylesine eksik kalacaktı ki Goethe. Bergson’un bilinç psikolojisiyle tanışmasaydı n’apacaktı Proust? Günümü- zün yazarlarındaysa daha belirgin bir durum: Brecht, Eliot, Silone, Malraux, Hemingway sosyolojiyle, ekonomiyle, tarihle yüklü yapıtların yazarı değil mi bütün bu yazarlar.

Bu parçada aşağıdakilerden hangisi vurgulanmaktadır?

Edebiyat en çok -- ve -- ile iç içe olmuştur. Bunun en önemli sebebi sözün ahenk ve betimleme ile olan sıkı münasebetidir.

Bu cümlede boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdakilerden hangisinin getirilmesi en uygun olur?

Edebî eser, herhangi bir aracıya gerek olmaksızın orijinal yapısıyla her seviyeden okuyucusuna doğrudan doğruya ulaşabilen tek sanattır. Bunu da kullandığı malzemenin söz olmasına borçludur. Diğer sanat alanlarında eserler hemen daima tektir ve onu seyretmek-dinlemek için o tek nüsha ile karşı karşıya gelmekten başka yol yoktur. Edebî eser ise yazarının meydana getirdiği orijinal şekliyle her zaman okuyucusuna ulaşabilmektedir.

Bu parçada aşağıdaki düşünceyi geliştirme yollarından hangisi kullanılmıştır?

Kuşlar inanmaz buna

Ağaçlar kıskanır biliyorum

Şairler de çiçek açar

Kimi pembe kimi sarı

Şairler de uçar ama

Görünmez kanatları

Bu metin türünün aşağıdaki özelliklerden hangisini taşıması beklenmez?

I. Metin: Şimdi bir rüzgâr geçti buradan Koştum ama yetişemedim Nerelerde gezmiş tozmuş öğrenemedim

II. Metin: Rüzgârlar, estikleri yönlere göre isim alırlar. Örneğin Türkiye’de kuzeyden esene yıldız, güneyden esene kıble, doğudan esene gündoğusu, kuzeybatıdan esene karayel, güneybatıdan esene ise lodos adı verilmektedir.

Bu metinlerin karşılaştırılması ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?